گونه شناختی و معرفی سفالینه های دوران اسلامی بلوچستان (مکران جنوبی)

نویسندگان

سید رسول موسوی حاجی

محمد مهدی توسلی

روح الله شیرازی

مریم زور

چکیده

سرزمین بلوچستان در طی دوران اسلامی دارای استقرارهای انسانی بسیاری بوده، اما متأسفانه مطالعه سفالینه های اسلامی در این حوزه کم تر مورد توجه محققان و باستان شناسان قرار گرفته است. برای تأمین این منظور، بر آن شدیم که مجموعه سفالینه های اسلامی جمع آوری شده در بررسی روش مند باستان شناختی مکران جنوبی (شهرستان های نیک شهر و چابهار) در استان سیستان و بلوچستان را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و حاصل کار را در قالب این پژوهش به رشته تحریر در آوریم. با نمونه برداری از سطوح محوطه های شناسایی شده از دوران اسلامی در شهرستان های نیکشهر و چابهار، تعداد 474 قطعه سفال شاخص از این دوران جمع آوری گردید. گاهنگاری نمونه های مذکور و نیز بررسی کیفیت ساخت و تزیین سفال اسلامی نیازمند مطالعه همه جانبه بود که در قالب: طبقه بندی، گونه شناسی، گونه شناختی و مطالعات آماری این مجموعه انجام پذیرفت. نتایج حاصل از مطالعات انجام شده به وضوح ارتباط فرهنگی این منطقه را با خراسان بزرگ، سیستان و حوزه جازموریان نشان می دهد. هم چنین این منطقه به لحاظ نقوش تزیینی، به ویژه تزیین با رنگ، نسبت به مراکز عمده سفال گری در سطح پایین تری قرار دارند. در این پژوهش کوشش بر آن است تا با ثبت و ضبط نمونه های سفالین جمع آوری شده از سطوح محوطه های دوران اسلامی در شهرستان های نیک شهر و چابهار، نسبت به: طبقه بندی، گونه شناسی و مقایسه گونه شناختی آن ها اقدام گردد. با توجه به تعداد و تنوع گونه ها و نیز با در نظر داشتن این مهم که هنوز گامی جدی در مطالعه سفال های دوران اسلامی منطقه بلوچستان برداشته نشده است، تحقیق حاضر بر آن است تا با انجام مطالعه علمی و روش مند، زمینه را برای روشن نمودن دوران اسلامی در سرزمین بلوچستان فراهم آورد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی پتانسیل های ژئوتوریسم دامنه های جنوبی مکران(جنوب بلوچستان)

مفهوم ژئوتوریسم یکی ازجنبه های کاربردی پیشرفت جوامع بشری در مناطق محروم دارای استعدادهای بالقوه گردشگری می باشد، به گونه‌ای که با درک صحیح زیر شاخه های علم ژئوتوریسم، دانش افراد در زمینه کشف نقاط جدید در یک مکان دور افتاده و یا خارج از سیطره اقدامات مطلوب دولت، افزایش یافته و باعث مرکز گریزی مکان های جغرافیایی و در نتیجه پیشرفت هر مکان باتوجه به پتانسیل های گردشگری آن خواهد شد. جنوب بلوچستان و ...

متن کامل

ارزیابی پتانسیل های ژئوتوریسم دامنه های جنوبی مکران(جنوب بلوچستان)

مفهوم ژئوتوریسم یکی ازجنبه های کاربردی پیشرفت جوامع بشری در مناطق محروم دارای استعدادهای بالقوه گردشگری می باشد، به گونه ای که با درک صحیح زیر شاخه های علم ژئوتوریسم، دانش افراد در زمینه کشف نقاط جدید در یک مکان دور افتاده و یا خارج از سیطره اقدامات مطلوب دولت، افزایش یافته و باعث مرکز گریزی مکان های جغرافیایی و در نتیجه پیشرفت هر مکان باتوجه به پتانسیل های گردشگری آن خواهد شد. جنوب بلوچستان و ...

متن کامل

سفالینه های دوران اسلامی- شهرکهن جیرفت

حوزه فرهنگی جازموریان منطبق و همسان با تعریف حوضه آبریز جازموریان است که منطبق بامکن دوران آکاد در هزاره سوم وگدروزیا- اکوفاجیا- ومکران دوره تاریخی است. شهر قدیم جیرفت، مرکز و کرسی حوزه فرهنگی جازموریان در دوران اسلامی در محوطه باستانی «شهر دقیانوس» جیرفت با بیش از 12 کیلومتر مربع بوده  است. بافت  کلان شهر جیرفت در دوران اسلامی، تمام ویژگی های بافت شهری دوران اسلامی مانند بارو، شارستان؛ محله ...

متن کامل

نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه های دوران اسلامی ایران

دین مبین اسلام با بستر فرهنگی وحی و ندای آسمانی قرآن کریم، به شکوفایی و بالندگی زمینه­های علمی و هنری یاری رساند.. قبول دین اسلام در قلمرو وسیع ساسانیان و تغییر فرهنگ از تجمل­پرستی به ساده­زیستی موجب توجه بیشتر به سفالگری گردید. اهمیت سفال تنها به عنوان کهن­ترین صنعت دستی بشر نیست بلکه سفال با نقش و نگارهایی که سازندگانش در پس قرنها به آن داده­اند، تاریخ، فرهنگ و هنر انسانها را نیز به نسلهای بع...

متن کامل

گونه شناسی معماری کپری نیمه جنوبی بلوچستان ایران

کپر، گونه‌ای خاص از معماری چوبی سکونتگاه­های دائمی یا موقّتی است که به علت سبکی وزن و طرح قطعات سازه‌اش، قابلیت حمل‌ونقل دارد. منطقه­ی بلوچستان ازجمله مناطقی در ایران است که معماری کپری در آن رواج داشته و اکنون با ساخت‌وسازهای جدید، در حال فراموشی است. مستندسازی معماری کپری این منطقه می­تواند در حفاظت از آن و نیز در دستیابی به شیوه­های جدید طراحی مفید واقع گردد. ازاین‌جهت در پژوهش حاضر، قصد بر ا...

متن کامل

سفال مکران در دورهی اشکانی و همگونی های آن با مناطق همجوار

بلوچستان جنوبی با نام باستانی مکران، از لحاظ محیط طبیعی و جغرافیایی سرزمین بسیار متنوعی است. موقعیت ویژه ی جغرافیایی آن به عنوان دروازه و گذرگاه طبیعی شبه قاره هند از دیرباز نگاه ها را به سوی خود جلب کرده بود. این ناحیه در کتیبه های میخی داریوش هخامنشی (بیستون) به صورت مکا و بعد از آن به صورت مکران آمده است. منطقه مکران به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می شود. دو شهرستان نیکشهر و چابهار در بخش جنو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

دوره 3

شماره 5 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023